Dolaşım sisteminin vücut hücrelerine ve dokularına yeterli kan sağlamaması nedeniyle doku besin maddesinin tükenmesi ile oluşan tabloya şok denir. Şok pozisyonu nedir? Kişiye bu pozisyon nasıl verilir? Şok pozisyonu yerleştirilirken nelere dikkat edilmelidir? Bir kişinin bilincini test ederek şoka sokmamak ve sağlık ekipleri olay yerine gelene kadar hastanın hayati fonksiyonlarını canlı tutmak ani ölümün önlenmesine yardımcı olur. Bu nedenle şoku doğru bir şekilde konumlandırarak şokta olan bir hastanın hayatını kurtarmak mümkündür. Güvenlik kursu eğitimlerinde verilen ilk yardım derslerinde şok pozisyonu konusu vardır.
İçindekiler →
Şok Pozisyonu Nasıl Verilir?
Şok Pozisyonu Nasıl Verilir?
Şok pozisyonu nedir? Şokta olan bir kişinin hayatını kurtarmak için alınması gereken pozisyona şok pozisyonu denir. Hastaya veya yaralıya ilk şunlar yapılabilir;
Hasta veya yaralı kişi önce sırt üstü yatırılır. Hasta veya yaralının bacağı kazazedenin kalbin 30 cm yukarısına kaldırılır ve ayaklarına yerleştirilir. Yastık, çarşaf, battaniye gibi eşyalar kullanılarak destek sağlanır. Yaralı veya hasta kişiler örtülerek sıcak tutulur. Yardım gelene kadar hasta veya yaralının yanında bir süre kalınmalıdır. Şokta olan bir kişinin yaşamsal bulguları 2-3 dakikada bir kontrol edilir.
Şok Pozisyonu Yapılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Şoktaki bir hastaya veya yaralı kişiye yaşam desteği sağlamak için, şok pozisyonu oluştururken göz önünde bulundurulması gereken birkaç konu vardır. Bu sorunlar şu şekilde sıralanabilir;
- Hasta veya yaralı kişinin solunum yollarının açık kalması için önlemler alınır.
- Yaralı veya hasta bir kişinin şok pozisyonuna getirilmesine asla izin vermeyin.
- Kişinin solunum ve dolaşım bulgularının düzenli olarak kontrol edilmesi gerektiğine özellikle dikkat edilmelidir.
Yarı Oturma Pozisyonu Nedir?
Yarı oturma pozisyonu nedir? Bu, uyanık olan ancak rahat nefes alabilmek için nefes almakta güçlük çeken H/Y’nin pozisyonudur. Yarı oturur pozisyona geçildiğinde: Dispnesi olan bilinci açık ve yaralı tüm hastalar yarı oturur pozisyona getirilir.
Şok Belirtileri Nelerdir?
Kişilerdeki şok belirtileri şunlardır;
- Düşük tansiyon.
- Hızlı ve zayıf vuruşlar.
- Cilt soğuk, solgun ve pürüzlü hale gelir.
- Kaygı, huzursuzluk, baş dönmesi, uyuşukluk, dudak çevresinde morarma.
- Bilinç düzeyinde azalma ve bilinç kaybı.
Şokta Olan Bir Hastaya Ne Yapılmalıdır?
Hasta sese yanıt vermiyorsa başı yana çevrilmelidir. Acilen hastaneye götürülmelidir. Hasta şok pozisyonunda yatar ve hareket edemez, sıcak tutulması gerekir, hastanın endişe ve korkuları giderilir.
Şok ve Koma Pozisyonu Hangi Durumlarda Verilir?
Bu pozisyon, şoka uğramış veya yaralanmış hastanın bacaklarına giden kan akışını azaltarak beyne ve iç organlara giden kan akışını artırmak için kullanılır. Ayrıca kanama, senkop durumunda hasta şok pozisyonuna alınır. Eller yıkanarak eldiven giyinilir. Hastanın veya yaralının bilincinin değerlendirilmesi yapılır.
Şok Ölüm Sebebine Neden Olabilir mi?
Şok sırasında vücut, kalp, beyin, akciğerler, böbrekler ve dalak gibi hayati organlara kan pompalamaya çalışır. Şok pozisyonu nedir? Sorusunun cevabı bu gibi bir durumda bilinmeli ve hasta ya da yaralı bu pozisyona getirilmelidir. Yetersiz kan dolaşımı nedeniyle hücreler normal aktivitelerini gerçekleştiremezler ve sonraki evrelerde hücre ölümü başlar. Şok ölüm nedeni olabilir.
Psikolojik Şok Nedir?
Psikolojik şok; Duygusal travma veya psikolojik travma nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu durumda, kalp debisini ve kan basıncını azaltan geçici bradikardi meydana gelir. Aynı zamanda periferik vazodilatasyon ve azalmış periferik direnç vardır. Azalan serebral perfüzyon nedeniyle hastalar bilinçlerini kaybedebilir.
Neden Baş-Çene Pozisyonu Verilmelidir?
Solunum yolları ve bilinci kapalı/yaralı tüm hastalar muayene edilirken mutlaka dikkat edilmelidir. Çünkü dil geriye kayabilir veya herhangi bir yabancı cisim hava yolunu tıkayabilir. Önce ağız içi görsel olarak kontrol edilir, yabancı cisim varsa çıkarıldıktan sonra hasta sırtüstü – baş – çene pozisyonuna getirilir.