Yanıcı madde işareti; 2918 Sayılı Karayolları Trafik Yönetmeliğinde tehlikeli maddelerin karayolu ile taşınması hakkındaki ilgili yasalarda belirtilen maddelerdir. Yanıcı madde olarak belirtilen bu maddeler 3 sınıfa ayrılmaktadır ve kendi içinde 4.1,4.2,4.3 şeklinde kodlanmaktadır. Bu maddelerin bu şekilde sınıflandırılmasının amacı, karayolu ile kamuoyuna açık alanlarda yapılan faaliyetlerin, insan sağlığı, diğer canlı ve çevrenin zarar görmeden yürütülmesinin sağlanmasıdır.
Yanıcı Maddelerin Sınıflandırılması
Yanıcı maddeler 3 sınıfa ayrılır ve kendi içinde her birinin içerdiği özellikler farklıdır. Yanıcı madde sınıflandırılmasında, sınıflarına göre yanıcı madde işaretleri şu şekildedir;
Sınıf 4.1: Bu sınıftaki maddeler kendiliğinden tepkimeye girebilecek, duyarlılığı azaltılmış ve polimerize maddelerdir. Tehlike özellikleri; yangın riski bulunması ve kıvılcım, ısı veya alevle tutuşabilmesidir. Yani yanma hızlarının saniyede 2,2 mm’den daha fazla olmasıdır. Bu maddelere örnek vermek gerekirse, selüloit, kibrit, fosfor, selüloit ve yanıcı metal tozları sayılabilir. Adr belgesi sözleşmesine göre yanıcı madde işareti ile belirtilen bu maddeler, ilgili yönetmelikle öngörüldüğü gibi taşınmalıdır.
Sınıf 4.2: Bu sınıfta yer alan maddeler kendiliğinden tutuşmaya yatkın olan maddelerdir. Tehlike özellikleri; su ile temas etmesi durumunda şiddetli olarak tepki verebilmesi, dış ambalajının hasar alması ya da dökülmesi durumunda bir anda tutuşabilmesi riskidir. Örnek vermek gerekirse; Kalsiyum hipoklorit gibi karbon ile etkileşime girme riski olan maddeler ve sodyum sülfat gösterilebilir.
İlginizi Çekebilir: Güvenlik Görevlisi Nasıl Olunur?
Sınıf 4.3: Bu sınıftaki maddeler su ile temas etmesi durumunda alevlenerek, gaz açığa çıkarabilen maddelerdir. Tehlike özellikleri; suyla temasında tutuşma ve patlama riskinin olmasıdır. Ve ölçü olarak 1kg maddenin saat içinde 1 lt’den daha fazla gaz çıkarmasıdır. Örnek vermek gerekirse; Baryum, kalsiyum, çinko tozu ve karpit gösterilebilir.
Yanıcı madde işaretleri karayolu taşımacılığı Adr / Src5 belgesiyle ilgili asıl yönetmeliklerde belirlenmiş olup yükümlü firmalar tarafından uyulması gerekmektedir. Bu yönetmelikler kapsamında taşıma faaliyetlerini gerçekleştiren, alıcı, gönderici, operatör, yükleyici, taşıyıcı, boşaltıcı, sürücülerin yükümlülük ve sorumluluklarını belirlemektedir. Yanıcı madde işareti 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu Yönetmelikleri ile belirlenmektedir ve bu kapsamda karayolu taşımacılığı yapan firmalar tarafından uyulması zorunludur.